Jak uzyskać prawo do opieki nad dzieckiem?

Jeżeli do rozwodu rodziców dochodzi w zgodzie, mogą oni ustalić ze sobą kwestię podziału opieki nad dziećmi i żadne sądowe rozstrzygnięcia nie będą tutaj potrzebne. Co innego, jeśli takiego porozumienia brakuje. Wówczas o sposobie uregulowania władzy rodzicielskiej i zakresie kontaktów z potomstwem orzeknie sąd. W związku z tym o prawo do opieki nad dziećmi należy zawnioskować już w pozwie rozwodowym albo w odpowiedzi na taki pozew.

Sąd ma możliwość pozostawieniu obojgu rodzicom pełnej władzy rodzicielskiej albo powierzenia jej wykonywania jednemu rodzicowi, z ograniczeniem władzy drugiego rodzica. W przypadku konfliktu pomiędzy rozwodzącymi się małżonkami najczęściej spotykamy się z tym drugim rozwiązaniem. Drugi rodzic zachowuje wówczas możliwość współdecydowania wyłącznie o najważniejszych sprawach życiowych dziecka, związanych na przykład z miejscem jego zamieszkania, edukacją czy zdrowiem.

Jak i kiedy można starać się o opiekę nad dziećmi lub poszerzenie kontaktu z nimi?

W celu uzyskania prawa do opieki nad dzieckiem wystąpić trzeba do właściwego sądu rejonowego. Poza wysłuchaniem skonfliktowanych opiekunów, sąd może zlecić przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, aby sprawdzić warunki życiowe dziecka i obojga rodziców. Może również zasięgnąć opinii biegłego psychologa, który oceni relację dziecka z opiekunami. W każdych okolicznościach sąd powinien bowiem kierować się przede wszystkim dobrem dziecka.

Orzeczenie o władzy rodzicielskiej i kontaktach z dzieckiem może zostać zmienione z czasem. Podstawę do takiej zmiany stanowić mogą nieprawidłowości w sprawowaniu opieki przez rodzica, ale nie tylko. Dzieje się tak często w przypadku, gdy pierwotne orzeczenie dotyczyło kilkuletniego dziecka na stałe mieszkającego z matką. Gdy dziecko dorasta, wniosek ojca o rozszerzenie kontaktów nierzadko okazuje się skuteczny. Przy czym tu również wiele zależy od relacji dziecka z rodzicem starającym się o prawo do opieki.